ضد یخ چیست و چرا خودرو به آن نیاز دارد؟
تغییرات آبوهوایی و فصلهای مختلف سال از مهمترین عاملهایی هستند که نحوهی مناسب محافظت از خودرو و نوع لوازم مصرفی موردنیاز را تعیین میکنند. پیشرانه بهعنوان نیروگاه خودرو باید در دمای مناسب کارکردی قرار داشته باشد، بنابراین با سرد یا گرم شدن هوا، نوع محلولی که در سیستم خنککننده استفاده میکنیم، کمی تغییر میکند.
ضد یخ چیست؟
ضد یخ مایعی است که در رادیاتور خودرو قرار دارد و معمولا با نام کولانت هم شناخته میشود. این مایع باتوجه ردهبندی محصولات شرکت سازنده در رنگهای مختلف تولید میشود و در ترکیب با آب، نقشی اساسی در خنک نگه داشتن موتور خودرو و قوای محرکه دارد.
جدیدترین محلولهای کولانت، هم خاصیت ضد یخ و هم ضد جوش دارند؛ درواقع بهندرت مایعی تنها برای جلوگیری از یخزدگی در خودروهای جدید استفاده میشود. پیشرانهی خودرو برای کار کردن در حالت بهینه، باید دمای مشخصی داشته باشد؛ زمانی که دمای آبوهوا سرد یا گرم شود، کولانت از زیاد یا کم شدن دما در موتور جلوگیری میکند.
البته در جدیدترین محلولهای رادیاتور خودرو، نقش کولانت تنها در تنظیم کردن دمای مناسب موتور خلاصه نمیشود؛ جلوگیری از سایش برخی قطعات سیستم خنککننده مثل پمپ آب هم از وظایف کولانت محسوب میشود.
ماده اصلی که این روزها در تولید کولانت استفاده میشود، اتیلن گلیکول نام دارد. اگر محلول این ماده با درصد مناسب با آب ترکیب شود، اتیلن گلیکول میتواند از رادیاتور خودرو در برابر یخزدگی حتی تا دمای کمتر از صفر درجه سلسیوس محافظت کند.
همچنین چنین محلولی خاصیت ضد جوش هم دارد؛ بسیاری از محلولهای ساده تا دمای ۱۳۵ درجه از جوش آوردن رادیاتور جلوگیری میکنند، اما این حالت میتواند در ترکیب با مواد دیگر و افزودنیها تغییر کند.
معمولا درصدی ترکیبی محلولهای آماده، ۵۰/۵۰ است؛ با اینکه رنگ کولانت در محصولات مختلف یکی نیست، اما مادهی پایهی تولیدی تمامشان مشابه است. کولانتهای استاندارد بسیاری از برندها سبز رنگ هستند و رنگهای دیگر با استفاده از افزودنیهای ویژه جهت شناسایی قابلیت خاص هر نمونه متفاوت خواهند بود.
ضد یخ خودرو را چگونه بررسی کنیم؟
کولانت و ضد یخ نقش مهمی در کارکرد بهینهی خودرو دارد، بنابراین همیشه باید مطمئن بود که مقدار کافی از این محلول در رادیاتور وجود دارد. بدیهی است که کم شدن مقدار کولانت منجر به یخزدگی یا جوشآوردن رادیاتور و در ادامه خرابی اساسی موتور میشود؛ توصیه شده است که هر ۲ تا ۳ ماه، وضعیت کولانت را چک کنیم.
برای چک کردن ضد یخ و کولانت خودروهای جدید، نیازی نیست که درِ رادیاتور را باز کنیم. در اولین مرحله، باید مخزن کولانت را بررسی کرد. روی این مخزن سطحی با نشان «Full» وجود دارد؛ این مخزن بخشی از سیستم بازیابی کولانت است و باید همیشه پر باشد.
اگر مقدار کولانت پایینتر از خط Full بود، باید محلول آمادهی ۵۰/۵۰ به آن اضافه کنیم. نکتهی مهمی که در خودروهای جدید باید درنظر گرفت، درصد ترکیبی آب و محلول است؛ هیچوقت تنها آب به رادیاتور اضافه نکنید، مگر اینکه شرایط اضطراری باشد.
در بیشتر خودروهای مدرن، سرسیلندر موتور از آلومینیوم ساخته شده و برای جلوگیری از خوردگی استهلاک، نیازمند کولانت است (محلولهای آماده خاصیت ضدخوردگی آلومینیوم دارند). در برخی خودروها، مخزن کولانت پرفشار بوده و ممکن است با باز کردن آن، درِ رادیاتور بر اثر کاهش فشار با شدنت بالایی باز شود.
همچنین در خودروهای قدیمی هم معمولا مخزن کولانت وجود ندارد و تنها راه، باز کردن درِ رادیاتور و اضافه کردن محلول بهطور مستقیم به رادیاتور است.
هیچوقت زمانی که موتور خودرو داغ است، کولانت به رادیاتور اضافه نکنید. اگر دمای موتور پایین نباشد، ممکن است که با اضافه کردن کولانت ترکخوردگی و شکستگی بلوک موتور اتفاق بیافتد.
علاوه بر این، نباید زمانی که موتور داغ است، درِ رادیاتور یا مخزن کولانت را باز کنیم؛ احتمال پاشیدن کولانت داغ در این شرایط بسیار بالا است، بهخصوص اگر سیستم خنککننده خودرو پرفشار باشد. در ادامه چند نکته کاربردی درمورد نگهداری و محافظت از کولانت آورده شده است:
- اگر کولانت بدون رنگ شده یا ذرات خارجی در آن وجود دارد، باید تمام این محلول را از سیستم خنککننده و رادیاتور خودرو بیرون بکشید و از محلول جدید استفاده کنید.
- اگر روی کولانت حالت روغنی وجود دارد، هرچه سریعتر باید به تعمیرگاه مراجعه کرد. در این شرایط، احتمال نشتی داخلی واشر سرسیلندر وجود دارد.
- همیشه در سرویسهای دورهای، اتصالات رادیاتور و سیستم خنککننده را بررسی کنید. اگر احتمال نشتی از لولهها یا گرفتکی اتصالات را حس کردید (حتی خیلی کم)، بهتر است که پیش از خرابیهای بیشتر، این اتصالات را تعویض کرد.
قیمت ضد یخ
معمولا قیمت ضد یخ و کولانتها براساس ترکیبات آماده و نیمهآماده، حجم و نوع مواد افزودنی تعیین میشود. خوشقیمتترین محصولات، نمونههای شرکتی هستند که ممکن است توسط برندهای خودروساز یا افترمارکت عرضه شود.
فروش ضد یخ
هدف فروشگاه کارنوما، عرضهی انواع محصولات برای خودروهای خارجی و داخلی از نمونههای اصل شرکتی (Genuine Part) فورد، هیوندای، کیا، بی ام و، مرسدس بنز، تویوتا، میتسوبیشی، نیسان، پورشه،رنو و ... تا تولیدات برندهای معتبر افترمارکت مثل توتاچی (Totachi)، آیسین (Aisin)، ایسی دلکو (AC Delco)، پریستون (Prestone) و ... است.
البته برخی از برندهای تولیدکنندهی لوازم مصرفی، نمونهی شرکتی بسیاری از کولانتها را هم تولید میکنند. فروش لوازم مصرفی خودرو در کارنوما، با ضمانت اصالت همراه هستند؛ نمونههای شرکتی با شماره سریال معتبر تولیدکننده و مشابه محصولی هستند که در خودروی صفرکیلومتر هر برند استفاده میشود.