فیلتر روغن یکی از قطعات مهم و مصرفی خودرو است که در انوع مختلف تولید می‌شود. همانطور که از نام این قطعه مشخص است، فیلتر روغن وظیفه دارد که از ورود هرگونه ذره‌ی خارجی و آلودگی به روغن موتور جلوگیری کند.
موتور هر خودرویی نیازمند بهترین روغن است تا در حالت بهینه کار کند؛ اگر بهترین روغن موتور بازار را هم استفاده کنیم اما فیلتر روغن کیفیت بالایی نداشته باشد، درواقع هزینه‌ی خرید روغن موتور بیهوده خواهد بود.
علاوه بر خرید فیلتر روغن مناسب و خوش‌ساخت، باید در نگه‌داری و به‌خصوص زمان تعویض این قطعه اطلاعات کافی داشته باشیم. در این مقاله، هرآنچه در مورد زمان و نحوه‌ی تعویض فیلتر روغن باید بدانید، ارائه شده است.
فیلتر روغن در خودرو چه کاری انجام می‌دهد؟
وظیه‌ی اصلی فیلتر روغن، جلوگیری از ورود گردوخاک، رسوبات کربن و هرگونه آلودگی به روغن موتور است. روغن موتور پیش از رسیدن به موتور و روان‌کاری قطعات (در یک چرخه کامل)، از فیلتر عبور می‌کند تا آلوده نباشد.
اگر فیلتر روغن کارایی‌اش را از دست بدهد، رسوبات به روغن موتور و سپس پیشرانه وارد می‌شوند؛ روغن موتور آلوده استهلاک پیشرانه را بالا می‌برد و اگر این شرایط برطرف نشود، موتور و قطعات داخلی‌اش به‌شدت آسیب خواهند دید.
![تعویض فیلتر روغن]()
مثل تمام فیلترها، فیلتر روغن هم به‌مرور زمان با جذب رسوبات و آلودگی‌ها خاصیتش را از دست می‌دهد و منافذش با ذرات کربن پر می‌شود. گرفتگی فیلتر روغن به‌معنی کاهش جریان عبوری روغن موتور تمیز است؛ به‌همین دلیل، کارایی قوای محرکه و فنی خودرو کاهش پیدا می‌کند.
زمان تعویض فیلتر روغن
به‌دلیل اهمیت بالای فیلتر روغن در کارایی و عملکر فنی مطلوب خودرو، تعویض این قطعه درفهرست سرویس‌های دوره‌ای قرار دارد. این روزها صنعت خودرو و قطعه‌سازی جهان درمقایسه با چند دهه پیش پیشرفت قابل توجهی کرده و دیگر در شرایط عادی نیاز نیست که با هر ۶ هزار کیلومتر کارکرد، روغن موتور و فیلتر روغن را تعویض کرد.
شناسایی زمان دقیق تعویض فیلتر روغن به عوامل خارجی بسیاری بستگی دارد؛ مدل خودرو، روغن موتور، آب‌وهوا، عادت‌های رانندگی و نحوه‌ی استفاده از خودرو برخی از مواردی هستند که روی طول عمر مفید فیلتر روغن تاثیر می‌گذارند.
به‌همین خاطر، اولین قدم برای آگاهی از زمان تعویض فیلتر روغن هر خودرو، مراجعه به دفترچه راهنمای آن است. سازنده براساس آزمایش‌های طولانی و میدانی پیش‌تولید، زمان تخمینی تعویض فیلتر روغن را توصیه می‌کند.
معمولا در خودروهای تولیدی چند سال گذشته، ۱۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر کارکرد برای هر فیلتر روغن را درنظر گرفته‌اند؛ اما این زمان باتوجه به عواملی که پیش‌تر اشاره شد، تغییر می‌کند.
برای مثال، شرایط جاده و عادت‌های رانندگی هر فرد می‌تواند زمان تعویض فیلتر روغن را تا هزار کیلومتر کارکرد کمتر یا بیشتر از توصیه‌ی سازنده کند.
![تعویض فیلتر روغن]()
اگر به‌طور مداوم در ترافیک شهری با حالت‌های توقف و حرکت مکرر و شتاب‌گیری و ترمزگیری متعدد رانندگی کنیم، فاصله‌ی بین دفعات عوض کردن فیلتر روغن کمتر خواهد شد. درمقابل اگر رانندگی در بزرگراه باشد یا حالت‌هایی که تغییر سرعت خودرو کمتر است، کارکرد مفید هر فیلتر روغن بیشتر می‌شود.
شرایط سخت رانندگی مثل کشیدن تریلر یا بکسل کردن خودرو و رانندگی در آب‌وهوای بسیار گرم یا سرد باعث کاهش طول عمر مفید فیلتر روغن می‌شود.
توصیه محافظه‌کارانه‌ی بیشتر کارشناسان هم این است که در هر دوره تعویض روغن موتور، فیلتر آن را هم نو کنیم چرا که قطعه‌ی مهمی در کارکرد خودرو است و نباید آن را نادیده گرفت.
مهم‌ترین نکته در نگه‌داری از فیلتر روغن، تعویض این قطعه پیش از گرفتگی و کاهش کارایی‌اش و درنتیجه، احتمال آسیب و خرابی موتور است. فیلتر روغن از جمله قطعات مصرفی خودرو است که برای تشخیص دادن زمان تعویض آن، باید به علائم خاصی در عملکرد موتور و خودرو توجه کنیم.
علائم خرابی فیلتر روغن
تشخیص دادن خرابی یا مشکل در فیلتر روغن اصلا کار آسانی نیست؛ معمولا افرادی که اطلاعات و شناخت کامل از مکانیک خودرو و قطعات دارند، نشانه‌های مشکل‌دار بودن فیلتر روغن را شناسایی می‌کنند. به‌طور کلی می‌توان پنج نشانه‌ی رایج برای خرابی یا نشتی این قطعه تعریف کرد.
جوش آوردن موتور: مثل فیلترهای هوا و سوخت، اگر فیلتر روغن هم بیش از اندازه آلوده شده و زمان تعویضش فرا رسیده باشد، مجرای اصلی کارایی‌اش را از دست داده و نمی‌تواند جریان روان روغن را به موتور برساند.
گرفتگی فیلتر روغن به‌معنی نرسیدن روغن به موتور و کاهش روان‌کاری قطعات است؛ بنابراین سایش بین قطعات داخلی موتور بیشتر شده و درنتیجه دمای داخلی پیشرانه بالا می‌رود.
![زمان تعویض فیلتر روغن]()
کاهش دمای کارکردی پیشرانه یکی از وظایف روغن موتور محسوب می‌شود؛ به‌همین خاطر اگر به اندازه‌ی کافی روغن در موتور نباشد، دما بیش از اندازه بالا رفته و موتور جوش می‌آورد. اگر جوش آورن موتور به‌دلیل مشکل در فیلتر روغن باشد، معمولا بلافاصله چراغ چک انجین وآمپر فشار هم روشن می‌شود.
کاهش عملکرد فنی و قدرت موتور: کم شدن قدرت موتور و به‌طور کلی عملکرد فنی خودرو دلایل مختلفی دارد اما می‌تواند نشانه‌ای از خرابی فیلتر روغن هم باشد.
وقتی که روغن کافی به موتور نرسد، روان‌کاری و کاهش دمای لازم هم وجود نخواهد داشت و بنابراین پیشرانه نمی‌تواند در حالت بهینه کار کند. اگر با فشردن پدال گاز سرعت‌گیری خیلی کند بود یا اصلا وجود نداشت، فیلتر روغن می‌تواند یکی از دلایل کاهش قدرت موتور باشد و باید چک شود.
تغییر رنگ دود اگزوز: یکی از علائم روغن‌سوزی، تغییر رنگ دود اگزوز به آبی یا خاکستری پررنگ است. مشکل روغن‌سوزی خودرو دلایل مختلفی دارد؛ یکی از این دلایل، گرفتگی فیلتر روغن و نشتی روغن به سیستم اگزوز است. در این حالت حتی بوی سوختگی روغن به کابین خودرو هم می‌رسد.
کاهش شدید فشار روغن موتور: نشان‌گر پشت فرمان در تمام خودروها آمپر فشار روغن موتور دارد و سطح فشار روغن در پیشرانه را نشان می‌دهد. اگر در هنگام رانندگی آمپر فشار روغن به‌شدت حالت کاهشی دارد، احتمال خرابی و نشتی فیلتر روغن بالا خواهد بود.
صدای سایش فلزی: اگر به‌دلیل خرابی فیلتر، روغن به موتور نرسد، روان‌کاری لازم بین قطعات وجود نخواهد داشت و به‌دنبال آن، سایش قطعات صدای محسوسی ایجاد می‌کند.
همانطور که پیش از این اشاره شد، سایش قطعات به بالا رفتن و جوش آوردن موتور منجر می‌شود. صدای سایش فلزی قطعات موتور کاملا محسوس بوده و در رانندگی شنیده می‌شود؛ با شنیدن این صدا سطح روغن موتور را بررسی کنید. اگر روغن موتور کم شده باشد، فیلتر را چک کنید.
![آموزش تعویض فیلتر روغن]()
آموزش تعویض فیلتر روغن
تعویض فیلتر روغن کار چندان سختی نیست و با یک‌بار دیدن مراحل آن، می‌توان در منزل هم این کار را انجام داد. باتوجه به نوع فیلتر روغن، به آچار مناسب آن نیاز داریم؛ معمولا باز کردن فیلتر روغن بخاطر روکش آن با دست مشکل است، پس باید به‌دنبال آچار مناسب باشید.
در اولین مرحله، اتصال فیلتر روغن را کمی شل کنید؛ فیلتر را کاملا باز نکنید، اجازه دهید که کمی روغن از آن خارج شود. پس از اینکه روغن باقی‌مانده در فیلتر خارج شد، حالا می‌توان آن را کاملا جدا کرد. برای ایمنی بیشتر، بهتر است از دستکش برای باز کردن فیلتر روغن استفاده کرد.
پس از باز کردن فیلتر، با یک پارچه بخش اتصال آن به موتور را کاملا تمیز کنید. این مرحله بسیار مهم است چرا که امکان دارد پس از جدا کردن فیلتر، واشر قدیمی روی اتصال باقی مانده باشد.
برای تعویض فیلتر روغن جدید، ابتدا سطح اتصال آن را با روغن تمیز چرب کنید؛ همچنین مقدار کمی روغن موتور داخل فیلتر بریزید تا با استارت خودرو، مشکل فشار ایجاد نشود.
فیلتر روغن جدید را متصل کنید اما اتصال آن به موتور نباید سفت باشد؛ ممکن است که بر اثر فشار زیاد، واشر پلاستیکی سطح فیلتر تغییر حالت دهد و نشتی روغن ایجاد شود.
![آموزش تعویض فیلتر روغن]()
معمولا تعویض فیلتر روغن با روغن موتور انجام می‌شود؛ اما در صورتی که خرابی فیلتر روغن وجود داشته باشد و روغن موتور هم به‌تازگی تعویض شده باشد، تنها تعویض فیلتر روغن کافی است.
پس از اینکه تعویض فیلتر روغن انجام شد، خودرو را استارت بزنید و اجازه دهید که درجا کار کند و وجود هرگونه نشتی احتمالی را بررسی کنید. اگر مشکلی در اتصال فیلتر روغن وجود نداشت، در مرحله آخر مخزن روغن موتور و آمپر فشار روغن را بررسی کنید.
مراحل تعویض فیلتر روغن پس از عوض کردن روغن موتور کمی متفاوت است. در تعویض روغن موتور، ابتدا تمام روغن خالی و سپس تعویض فیلتر روغن انجام می‌شود.
بنابراین پس از تعویض فیلتر روغن، باید روغن موتور جدید را هم به خودرو اضافه کرد. اما اگر تعویض فیلتر روغن بدون عوض کردن روغن موتور انجام شده باشد، نیازی نیست که روغن موتور جدید به خودرو اضافه کنیم؛ چرا که روغن خارج شده از فیلتر قدیمی ناچیز است.
برای سفارش و خرید فیلتر روغن با کیفیت و مرغوب می توانید از فروشگاه کارنوما اقدام نمایید.